Chủ đề nổi bật
Dậy thì sớm đang ngày càng trở thành một vấn đề đáng lo ngại, hơn nữa, căn bệnh này lại có thể bắt nguồn từ những yếu tố vô cùng quen thuộc thường ngày!
Dữ liệu do Hiệp hội Giáo dục và Thúc đẩy Sức khỏe Trung Quốc công bố cho thấy tỷ lệ dậy thì sớm ở trẻ em tại đất nước này là khoảng 0,43% và có khoảng 530.000 trẻ em Trung Quốc được chẩn đoán mắc chứng dậy thì sớm. Điều này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo với các bậc phụ huynh về việc chăm sóc con em mình, không chỉ ở Trung Quốc, mà ngay cả Việt Nam, khi chúng ta có rất nhiều điểm tương đồng về thói quen sinh hoạt, tiêu dùng!
Nếu trẻ có các triệu chứng sau đây thì có thể trẻ bị “dậy thì sớm”
“Dậy thì sớm” là hiện tượng các đặc điểm sinh dục thứ cấp của trẻ xuất hiện trong giai đoạn dậy thì nhưng lại xuất hiện trong thời thơ ấu. Nói một cách đơn giản, nó có nghĩa là sự phát triển sớm. Tuổi dậy thì thường bắt đầu ở bé gái vào khoảng 10 tuổi và kéo dài đến khoảng 18 tuổi; Tuổi dậy thì thường bắt đầu vào khoảng 11 tuổi đối với bé trai và kéo dài đến khoảng 20 tuổi. Tuy nhiên, có sự khác biệt lớn ở mỗi cá nhân và một số trẻ có thể dậy thì sớm hơn hoặc muộn hơn.
Biểu hiện cụ thể của dậy thì sớm ở bé gái là gì?
Nếu ngực của trẻ bắt đầu xuất hiện khối cứng hoặc phình ra trước 8 tuổi, thường thấy dịch tiết màu trắng trên quần lót của trẻ hoặc trẻ có kinh nguyệt trước 10 tuổi thì có thể có bất thường và cha mẹ nên đưa con đến bệnh viện để kiểm tra xem con có bị phát triển sớm hay không. Nếu trẻ có kinh nguyệt trước 9 tuổi, điều này cho thấy tình trạng rất nghiêm trọng và bạn nên đưa con đến bệnh viện ngay lập tức.
Biểu hiện cụ thể của dậy thì sớm ở bé trai là gì?
Nếu “bộ phận sinh dục” của bé trai lớn hơn, xuất hiện lông trên cơ thể, yết hầu phát triển và giọng nói bắt đầu thay đổi trước 9 tuổi, cha mẹ nên nghi ngờ con mình “phát triển sớm” và đưa bé đến bệnh viện để kiểm tra kịp thời.
Tất nhiên, ngoài những đặc điểm riêng biệt của hai giới, dậy thì sớm ở bé trai và bé gái cũng có một số đặc điểm chung. Ví dụ, trước tuổi dậy thì, chiều cao của trẻ tăng đột ngột trong thời gian ngắn, trong vòng nửa năm chiều cao tăng thêm hơn 10 cm. Trẻ em bắt đầu có mùi cơ thể của người lớn và mụn trứng cá trên mặt. Chúng ta, những bậc phụ huynh, cũng phải chú ý đến điều này.
Nhìn chung, nếu nghi ngờ trẻ dậy thì sớm, bác sĩ sẽ tiến hành một loạt các xét nghiệm cho trẻ. Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm hormone cho trẻ để xem mức hormone có nằm trong phạm vi bình thường đối với trẻ em hay không; bác sĩ cũng sẽ chụp X-quang cho trẻ để xem tuổi xương của trẻ đã phát triển chưa, phát triển bao nhiêu và đường tiếp hợp xương có đóng sớm không; sau đó, bé gái cũng sẽ được siêu âm để xem buồng trứng, xương chậu và tử cung có phát triển sớm không và bác sĩ sẽ suy đoán về sự phát triển tiếp theo.
Nếu xác nhận con bạn bị dậy thì sớm, bác sĩ vẫn có những biện pháp can thiệp nhất định để làm chậm sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, nếu bỏ lỡ thời gian điều trị tốt nhất, hiệu quả can thiệp sẽ không cao, trẻ có thể không đạt được chiều cao lý tưởng và còn có thể bị tự ti.
Điều gì có thể khiến trẻ dậy thì sớm?
Tôi nhớ khi đề cập đến vấn đề dậy thì sớm, trên mạng có lan truyền tin đồn rằng “thường xuyên ăn thịt gà công nghiệp và sữa đậu nành có chứa hormone sinh dục có thể khiến trẻ dậy thì sớm”. Nhưng thực tế, theo nhiều nghiên cứu khoa học, tuy trong thịt gà và sữa đậu nành có chứa hormone nhưng hàm lượng không cao và sẽ không trực tiếp gây ra tình trạng “dậy thì sớm” ở trẻ em.
“Gán nguyên nhân dậy thì sớm cho một loại thực phẩm cụ thể nào đó cũng giống như giải thích một vụ cháy rừng bằng cách nhắc đến diêm vậy.”. Giáo sư Chu Huệ Quyên, Trưởng khoa Nội tiết, Bệnh viện Đại học Y khoa Liên hợp Bắc Kinh, chỉ ra rằng “trẻ em hiện đại đang phải đối mặt với sự tấn công đồng loạt của nhiều yếu tố môi trường và những yếu tố vô hình này nguy hiểm hơn nhiều so với một loại thực phẩm đơn lẻ”. Vậy những loại thực phẩm hoặc đồ vật nào thực sự là nguyên nhân của dậy thì sớm?
Yếu tố thứ nhất: Trẻ béo phì, thừa cân nặng
Điều kiện sống được cải thiện, chế độ dinh dưỡng nói chung trở nên dư thừa nên hiện nay có rất nhiều trẻ em béo phì và thừa cân. Đây chính là trường hợp ở lớp của con trai tôi. Sau khi khám sức khỏe, nhiều trẻ được phát hiện bị thừa cân. Theo cách này, mỡ trong cơ thể sẽ tiếp tục tích tụ, mỡ sẽ từ từ chuyển hóa thành hormone, tạo thành vòng luẩn quẩn “béo phì → mất cân bằng hormone → dậy thì sớm → dễ béo phì hơn”.
Dữ liệu khoa học đáng tin cậy cho thấy nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ béo phì cao gấp 2,3 lần so với trẻ có cân nặng bình thường. Nếu nhà bạn có một đứa con mắc bệnh béo phì, bạn phải chú ý chế độ ăn của con, ăn ít hơn, giảm chất béo, tăng chất xơ, rau quả và tập thể dục nhiều hơn.
Yếu tố thứ hai: Chế độ ăn uống không kiểm soát, ăn nhiều đồ chiên rán và thực phẩm trái mùa
Ví dụ, thực phẩm chiên có hàm lượng calo cao nên dễ chuyển hóa thành chất béo và tích trữ trong cơ thể trẻ em, khiến trẻ bị béo phì. Như đã đề cập ở trên, béo phì có thể gây ra rối loạn nội tiết tố ở trẻ em và dẫn đến dậy thì sớm. Hơn nữa, dầu ăn có thể bị oxy hóa và biến tính sau nhiều lần đun nóng, đây cũng có thể là nguyên nhân gây dậy thì sớm, vì vậy chúng ta phải cảnh giác.
Đối với các loại trái cây và rau quả trái mùa, do được thêm chất làm chín và chất kích thích tăng trưởng nên sẽ vẫn còn tồn dư ngay cả khi rửa kỹ, điều này có thể ảnh hưởng đến nồng độ hormone của trẻ. Bởi vậy, không nên cho trẻ ăn chúng thường xuyên.
Ngoài ra, đồ uống có hàm lượng đường cao và thực phẩm chế biến có chứa nhiều chất phụ gia cũng có thể khiến trẻ tăng cân và thay đổi các chuyển hoá trong cơ thể. Không nên ăn chúng thường xuyên và bạn nên chú ý kiểm soát số lượng mỗi khi cho trẻ sử dụng các thực phẩm này.
Yếu tố thứ ba: Sử dụng thiết bị điện tử quá thường xuyên
Về mặt sinh lý, khi trẻ em sử dụng các thiết bị điện tử, ánh sáng xanh từ chúng sẽ ức chế quá trình tiết melatonin. Melatonin là “phanh tự nhiên” kích hoạt tuổi dậy thì. Nếu nồng độ này giảm, hormone sinh dục có thể tăng sớm, khiến trẻ phát triển sớm.
Hơn nữa, hiện nay có rất nhiều thông tin dành cho người lớn trên điện thoại di động, chẳng hạn như nội dung khiêu dâm và thô tục trên mạng xã hội, có thể khiến tâm lý của trẻ trở nên rối loạn trước tuổi. Vì vậy, chúng ta cần kiểm soát thời gian trẻ em sử dụng sản phẩm điện tử mỗi ngày. Tốt nhất là không nên dùng quá 2 giờ mỗi ngày. Sẽ tốt hơn nếu có thể rút ngắn thời gian xuống dưới 30 phút.
Tổng hợp
