Chủ đề nổi bật
Thời gian qua, thông tin hàng loạt khu đất vốn là đất nông nghiệp, đất dự án bỏ hoang, kho bãi… bị san lấp, cải tạo trái phép trở thành các cụm sân pickleball được dư luận quan tâm.
Sân pickleball là loại hình công trình thể thao ngoài trời. Việc xây dựng phải có giấy phép theo Luật xây dựng. Đất để xây dựng sân pickleball phải là đất ở, đất thương mại, dịch vụ hoặc đất sử dụng công cộng phù hợp quy hoạch. Đồng thời, phải đăng kí kinh doanh, được cấp phép kinh doanh thể thao. Tuy nhiên, gần đây, các cụm sân pickleball mọc lên trên đất nông nghiệp ngày càng nhiều.
Do mọc tự phát trên đất nông nghiệp, đất làm kho nên thời gian qua, công trình thể thao này đang bị xử lý vi phạm ở nhiều địa phương. Tại Hà Nội, Tp.HCM và các địa phương khác đã vào cuộc quyết liệt, tổ chức tháo dỡ những công trình trái phép này. Nhiều địa phương yêu cầu nhà đầu tư đầu tư mặt bằng sân pickleball trả mặt bằng, khôi phục hiện trạng của đất…
Thực tế, việc sử dụng đất nông nghiệp đa mục đích đã có quy định trong Luật mới nhưng cần tuân thủ các quy định của pháp luật. Theo Luật Đất đai 2024, sau ngày 1/8, người có đất nông nghiệp có thể xin sử dụng đất đa mục đích với diện tích không quá 50% đất sử dụng vào mục đích chính, đồng thời chỉ được xây dựng công trình dễ tháo gỡ.
Việc sử dụng đất kết hợp đa mục đích là sự phối kết hợp giữa nhiều mục đích sử dụng đất khác nhau. Nếu áp dụng không đúng ý nghĩa của quy định này thì rất dễ dẫn đến hành vi chuyển mục đích sử dụng đất trái phép.
Điều 99 Nghị định 102/2024 hướng dẫn Luật Đất đai 2024 nêu rõ: “Sử dụng đất kết hợp đa mục đích là việc sử dụng một phần diện tích đất của mục đích sử dụng đất chính vào mục đích khác quy định tại Điều 218 Luật Đất đai”. Mục đích sử dụng đất chính là mục đích của thửa đất được nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, đang sử dụng đất ổn định đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận.
Phạm vi, điều kiện sử dụng đất kết hợp đa mục đích: Diện tích đất sử dụng vào mục đích kết hợp không quá 50% đất sử dụng vào mục đích chính, trừ diện tích đất ở sử dụng kết hợp đa mục đích; công trình xây dựng trên đất nông nghiệp để sử dụng đất kết hợp đa mục đích phải có quy mô, tính chất phù hợp, dễ dàng tháo dỡ; việc xây dựng, cải tạo công trình để sử dụng vào mục đích kết hợp phải phù hợp quy định của pháp luật về xây dựng và pháp luật khác…
Người dân muốn xin sử dụng đất đa mục đích cần làm hồ sơ, trình tự, thủ tục gồm: Văn bản đề nghị sử dụng đất kết hợp đa mục đích theo Mẫu số 15 tại phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 102; phương án sử dụng đất kết hợp; giấy chứng nhận đã cấp hoặc một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 137 Luật Đất đai.
Cá nhân có nhu cầu sử dụng đất kết hợp đa mục đích nộp 1 bộ hồ sơ đăng ký sử dụng đất kết hợp đến cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp huyện. Tổ chức có nhu cầu sử dụng đất kết hợp đa mục đích nộp 1 bộ hồ sơ đăng ký sử dụng đất kết hợp đến cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh… UBND cấp tỉnh có trách nhiệm xem xét, chấp thuận phương án sử dụng đất kết hợp.
Tuy nhiên, thực trạng xây công trình pickleball trên đất nông nghiêp, đất làm kho ở nhiều địa phương thời gian qua phần lớn là tự phát. Chia sẻ trên báo chí mới đây, ông Lê Đại Thắng, Phó Chủ tịch UBND Tp.Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk cho hay, đối với các sân pickleball phải có quy hoạch đất thể thao. Nhưng giờ quỹ đất dành cho thể thao rất hạn chế. Địa phương đang rất cố gắng tạo điều kiện cho các cá nhân, doanh nghiệp xã hội hóa hoạt động này nhưng vẫn trên tinh thần đúng quy định pháp luật.
Cũng bày tỏ quan điểm về vấn đề này, ông Lê Quốc Kiên, cố vấn đầu tư bất động sản, cũng là một nhà đầu tư kì cựu tại Tp.HCM cho rằng, về tính pháp lý, đúng luật thì phải xử lý, nhưng vấn đề đáng bàn hơn là cách chúng ta sử dụng đất đô thị một cách hiệu quả.
Ông Kiên phân tích, khi những sân chơi này biến mất, không phải là một khu công viên mọc lên, không phải là những con đường được mở rộng thênh thang, hay một dự án đô thị nào đó, mà đơn giản chỉ là… đất hoang, tiếp tục bỏ không. Và từ một nơi vốn đông người chơi thể thao, rèn luyện sức khỏe, kết nối cộng đồng, giờ đây có nguy cơ trở thành bãi đất trống đầy cỏ dại, rác thải, tụ điểm hút chích…
Theo đó, điều ông băn khoăn nhất là số phận của những khu đất này sau đó sẽ như thế nào khi các sân pickleball bị xử phạt vi phạm sử dụng đất. Rất có thể, những khu đất bỏ hoang tiếp tục bị bỏ hoang. Bởi lẽ, các mảnh đất này khó có thể làm đất nông nghiệp theo đúng chức năng sử dụng khi nằm tại các đô thị; chưa thể trở thành đất ở hay đất thương mại, vì còn vướng quy hoạch chưa triển khai. Trong khi người dân mất một không gian thể thao, chủ đất không thể khai thác tài sản của mình, Nhà nước mất đi nguồn thu từ thuế kinh doanh…
Vị này cho rằng, câu chuyện đáng bàn ở đây là việc sử dụng hợp lý và hiệu quả nguồn đất. Nếu đất đã có quy hoạch, thì phải thực hiện theo quy hoạch, đẩy nhanh lộ trình triển khai. Nếu chưa thể triển khai ngay, cần có cơ chế cho phép người dân khai thác tạm thời, thay vì để đất hoang phí. Sẽ tốt hơn khi những khu đất trống bị treo hàng chục năm được người dân tận dụng. Thay vì ngăn chặn nên có phương án khai thác thay thế hợp lý hơn.
Bên cạnh đó, theo ông Kiên, về phía người sử dụng tạm cần có chế tài mạnh với họ nếu không thực hiện đúng cam kết. Không ít trường hợp, người dân khi xin sử dụng tạm thời thì sẵn sàng ký giấy cam kết tháo dỡ khi có lệnh thu hồi. Nhưng đến khi đã làm xong, vận hành có lợi nhuận rồi, thì bắt đầu gây khó dễ, trì hoãn, không thực hiện cam kết. Thậm chí, có người còn cố tình tạo dư luận, truyền thông sai lệch để tạo áp lực cho chính quyền. Hệ quả là Nhà nước muốn thu hồi để thực hiện quy hoạch không dễ dàng.
Theo đó, giải pháp ở đây là Nhà nước đã tạo điều kiện, nhưng nếu người sử dụng không thực hiện đúng cam kết, thì phải chịu chế tài thật nặng, đặc biệt khi việc quản lý dữ liệu công dân đã dần hoàn thiện. Ví dụ như chặn giao dịch tài chính, ngân hàng, thuế, bảo hiểm; chặn quyền mua bán, chuyển nhượng bất động sản và các tài sản giá trị khác; tạm ngưng giải quyết tất cả các thủ tục hành chính,…
“Trường hợp nếu khu đất không thuộc diện quy hoạch treo, chủ đất cần thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp lên thổ cư, thương mại, dịch vụ để đóng thuế sử dụng đất. Khi đó, Nhà nước hướng dẫn người dân khai thác hợp pháp các sân pickleball, không nên cứng nhắc phải nhất thiết quy hoạch đất thể dục thể thao mới được làm sân, vừa đảm bảo tuân thủ pháp luật, vừa tạo nguồn thu thuế cho Nhà nước”, ông Kiên đưa ra giải pháp.
Nhịp sống thị trường
