Chủ đề nổi bật
Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng nhà nước chi nhánh TP. HCM đã phát hiện hàng loạt sai phạm trong hoạt động cấp tín dụng, thẩm định tài sản bảo đảm và quản trị rủi ro tại Chi nhánh Đông Sài Gòn của KienlongBank, gây lo ngại về tính tuân thủ và quản lý rủi ro tại tổ chức tín dụng này.
Loạt vi phạm tín dụng gây mất an toàn hệ thống
Thông báo Kết luận Thanh tra số 31/TB-TTGSNH.TTr1 cho thấy, KienlongBank Đông Sài Gòn đã có nhiều sai phạm, tồn tại trong hoạt động cấp tín dụng bao gồm: Cấp tín dụng cho khách hàng không đáp ứng đủ điều kiện vay vốn; thẩm định và quyết định cho vay chưa chặt chẽ; kiểm tra sử dụng tiền vay không đúng quy định; và thực hiện phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro không đúng quy định.
Đặc biệt nghiêm trọng là các vi phạm liên quan đến định giá tài sản bảo đảm và việc sửa đổi bổ sung hợp đồng thế chấp, được đánh giá trong kết luận thanh tra là “tiềm ẩn những rủi ro” và “là hệ quả của những vi phạm, tồn tại về thẩm định và quyết định cấp tín dụng”.
Những sai phạm này không chỉ vi phạm các quy định pháp luật hiện hành mà còn tiềm ẩn rủi ro lớn cho toàn hệ thống khi vốn tín dụng không được kiểm soát chặt chẽ và đúng quy định.
Thanh tra, giám sát nhân hàng nhà nước đã chỉ ra nhiều vi phạm tại Kienlongbank Đông Sài Gòn.
Một điểm đáng chú ý trong kết luận thanh tra là vấn đề tập trung tín dụng vào một số ít khách hàng. Cơ quan thanh tra đã khuyến nghị Hội sở KienlongBank và Chi nhánh Đông Sài Gòn cần đặc biệt lưu ý đến “việc tập trung tín dụng vào một số ít khách hàng” và “đặc biệt là các khách hàng có phương án kinh doanh/dự án đầu tư liên quan đến các dự án bất động sản tại các địa bàn mà KienlongBank khó kiểm tra, giám sát sau khi cấp tín dụng.”
Theo thống kê tại kết luận thanh tra, dư nợ tại thời điểm 30/11/2023 đã tăng đột biến trong năm 2023, chủ yếu do phát sinh thêm khoản vay của một khách hàng. Tuy nhiên, có sự chênh lệch lớn mất cân đối giữa vốn huy động và dư nợ cho vay. Điều này làm tăng nguy cơ rủi ro tập trung và tỷ lệ nợ xấu, đặc biệt trong bối cảnh thị trường bất động sản còn nhiều biến động.
Đáng chú ý, trong thời kỳ thanh tra, kết luận thanh tra ghi nhận Chi nhánh có nhiều biến động về nhân sự, ảnh hưởng nhất định đến hoạt động kinh doanh. Tại thời điểm 30/11/2023, nhân sự của Chi nhánh chỉ có 26 người, với cơ cấu tổ chức gồm 3 phòng/bộ phận: Phòng Khách hàng cá nhân và Khách hàng Doanh nghiệp (11 người); Phòng Dịch vụ khách hàng (7 người); và Bộ phận hành chính (6 người).
Đặc biệt, Phó Giám đốc Chi nhánh mới được tiếp nhận theo Quyết định số 4632/QĐ-NHKL ngày 01/12/2023 của Tổng Giám đốc KienlongBank, với thời gian hiệu lực chỉ từ 04/12/2023 đến hết ngày 01/02/2024, cho thấy tình trạng không ổn định trong ban lãnh đạo của Chi nhánh.
Ngoài các vi phạm về tín dụng, kết luận thanh tra cũng chỉ ra rằng hoạt động ngoại hối, hoạt động chuyển tiền ra nước ngoài tại KienlongBank Đông Sài Gòn “chưa thu thập đầy đủ hồ sơ, chưa tuân thủ về trạng thái ngoại hối theo quy định nội bộ của KienlongBank”.
Mặc dù doanh số hoạt động mua bán ngoại tệ và chuyển tiền ra nước ngoài chỉ phát sinh ở mức thấp, nhưng việc không tuân thủ quy định cũng là dấu hiệu cho thấy Chi nhánh có vấn đề trong quản trị tuân thủ.
Trách nhiệm của các cá nhân, tập thể liên quan
Từ những vi phạm đã được chỉ ra, cơ quan Thanh tra, giám sát NHNN Chi nhánh TP.HCM đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính (VPHC) đối với các hành vi vi phạm phát hiện qua thanh tra, bao gồm: (i) Cấp tín dụng cho tổ chức không đủ điều kiện theo quy định của pháp luật; (ii) Thực hiện phân loại tài sản có không đúng quy định của pháp luật.
Đồng thời, cơ quan thanh tra đã đưa ra nhiều kiến nghị đối với Ban Kiểm soát, Hội đồng quản trị, Ban Điều hành KienlongBank, tập trung vào việc tổ chức kiểm điểm, xác định, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan đến các vi phạm; rà soát toàn hệ thống đối với những khách hàng có dư nợ cấp tín dụng có tài sản bảo đảm; ban hành quy định nội bộ hướng dẫn chi tiết hoạt động định giá trái phiếu doanh nghiệp.
Riêng đối với Chi nhánh Đông Sài Gòn, cơ quan thanh tra yêu cầu chỉnh sửa, khắc phục những vi phạm trong công tác thẩm định và quyết định cấp tín dụng; khắc phục những tồn tại trong hoạt động ngoại hối; ban hành văn bản chỉ đạo, yêu cầu các phòng/ban/bộ phận nghiệp vụ tuân thủ đúng theo quy định pháp luật.
Kết luận thanh tra đã nêu rõ trách nhiệm của các cá nhân, tập thể có liên quan đến những vi phạm, tồn tại phát hiện qua thanh tra thuộc về một số cá nhân tại các đơn vị phòng ban thuộc KienlongBank Đông Sài Gòn các thời kỳ, thuộc đơn vị Phòng/Ban/Hội đồng tín dụng của Hội sở KienlongBank.
Ngoài ra, căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, cơ quan thanh tra kiến nghị Ban Kiểm soát, Hội đồng quản trị, Ban Điều hành KienlongBank thực hiện rà soát toàn hệ thống KienlongBank đối với những khách hàng có dư nợ cấp tín dụng tại KienlongBank mà khách hàng có mục đích vay vốn, có tài sản bảo đảm, có nguồn thu trả nợ cấp tín dụng liên quan đến các công trình, dự án thành phần thuộc 03 Dự án cụ thể, để đánh giá được thực chất về pháp lý, tính khả thi của các phương án vay vốn và việc sử dụng tiền vay của các khách hàng vay liên quan đến toàn bộ 03 Dự án này.
Căn cứ quy định tại Luật các tổ chức tín dụng năm 2024, Thông tư 21/2024/TT-NHNN ngày 28/6/2024 của NHNN và các quy định của pháp luật có liên quan, KienlongBank cũng được yêu cầu hoàn thiện, ban hành quy định nội bộ về nghiệp vụ thư tín dụng đối với khách hàng, thực hiện đúng theo quy định tại Điều 17 Thông tư này.
Trong bối cảnh ngành ngân hàng Việt Nam đang tăng cường các biện pháp quản lý rủi ro và nâng cao tính minh bạch, việc thực hiện nghiêm túc các yêu cầu khắc phục sẽ góp phần đảm bảo an toàn hoạt động không chỉ cho KienlongBank mà còn cho toàn bộ hệ thống ngân hàng.
