Nền kinh tế lớn thứ 2 châu Á đang rơi vào cảnh thiếu hụt loại hàng hoá Việt Nam sản xuất được hàng chục triệu tấn mỗi năm, giá tăng 60% trong 1 năm

Giống như Mỹ có kho dự trữ chiến lược dầu mỏ, Nhật Bản dự trữ tới 1 triệu gấn gạo. Lượng dự trữ này tương đương với khoảng 1/7 lượng tiêu thụ hàng năm của nước này.

Khác với kho dự trữ của Mỹ được cựu Tổng thống Biden sử dụng để giúp hạ giá xăng, kho dự trữ gạo của Nhật Bản trước đây được tích trữ để phòng trường hợp khẩn cấp như thiên tai hoặc mất mùa. Lần gần đây nhất nước này dùng đến kho dự trữ gạo là năm 2011, sau trận động đất Tohoky và trận sóng thần sau đó khiến nhà máy điện hạt nhân Fukushima bị rò rỉ phóng xạ.

Tuy nhiên, trong bối cảnh giá gạo trong nước tăng 60% trong 1 năm tính đến tháng trước, loại lương thực này đã ảnh hưởng lớn đến tình hình lạm phát cơ bản của nền kinh tế lớn thứ 2 châu Á. Giá gạo tăng vọt từ mùa hè năm ngoái khi người tiêu dùng đổ xô đi tích trữ gạo vì lo sợ một trận động đất lớn có thể xảy ra ở ngoài khơi bờ biển Thái Bình Dương.

Cùng nhiều yếu tố bao gồm cả tình trạng thiếu hụt nguồn cung, chi phí sản xuất tăng cao và các nhà hàng, khách sạn bị ảnh hưởng bởi hoạt động du lịch đang tác động đến cung và cầu. Ngoài ra, tháng trước, ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ) đã tăng lãi suất lên mức cao nhất trong 17 năm để ứng phó với lạm phát.

Để giúp ổn định giá gạo, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Nhật Bản, Taku Eto, cho biết hôm cuối tuần trước rằng chính phủ sẽ giải phóng một phần kho dự trữ gạo, dù ông không nêu chi tiết về ngày thực hiện. Bộ Nông nghiệp cũng sẽ sửa đổi các quy định để cho pháp chính phủ khai thác kho dự trữ gạo khi việc phân phối gạo gặp rào cản và khi bộ cho là cần thiết.

Trong khi đó, sản lượng gạo của Việt Nam duy trì ở mức ổn định trong những năm gần đây, trong năm 2023 đạt xấp xỉ 43,5 triệu tấn và dự kiến sẽ đạt khoảng 43,2 triệu tấn trong năm 2024.

Theo báo Nhật Asahi Shumbun, giá gạo cao lại có lợi cho nông dân Nhật Bản. Để tránh gây ra tình trạng sụt giá quá mạnh, ảnh hưởng đến hàng hoá của nông dân trồng lúa, chính phủ Nhật Bản sẽ mua lại số gạo mà họ giải phóng trong vòng 1 năm.

Tuy nhiên, ông Eto cho biết việc giải phóng một phần gạo trong kho dự trữ chiến lược sẽ giúp ích cho các nhà sản xuất. Ông nói: “Các nhà sản xuất có thể sẽ phản đối động thái này, với quan điểm rằng giá gạo lên cao giúp họ chi trả chi phí sản xuất đã tăng cao. Nhưng tôi hy vọng mọi người đều hiểu rằng việc giải phóng kho dự trữ cũng sẽ có lợi cho người sản xuất vì giá cao có thể khiến người tiêu dùng thay đổi thói quen ăn gạo.”

Tham khảo Fortune