Những nước đi đầy tính toán và thông điệp của Ngân hàng Nhà nước

Sau một thời gian dài tạm ngưng, trong phiên giao dịch 5/3, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tái sử dụng các hợp đồng cho vay cầm cố giấy tờ có giá (OMO) có kỳ hạn 35 ngày và 91 ngày, bên cạnh các kỳ hạn 7 ngày. Trước đó, Nhà điều hành có bước đi thăm dò thị trường khi triển khai các hợp đồng OMO có kỳ hạn 28 ngày trong phiên giao dịch 3/3 và 4/3.

Nói về hoạt động này, NHNN cho biết thực hiện chào mua giấy tờ có giá lên đến 91 ngày để bơm thanh khoản dài hạn hơn cho hệ thống, qua đó hỗ trợ hệ thống ngân hàng cung ứng kịp thời nguồn vốn phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của nền kinh tế, góp phần giảm mặt bằng lãi suất thị trường.

Đồng thời, trong phiên 5/3, cơ quan này cũng dừng phát hành tín phiếu sau gần 5 tháng liên tục dùy trì kênh hút thanh khoản này. Trước đó, NHNN liên tục giảm dần lãi suất phát hành tín phiếu từ 4,0% xuống còn 3,1%/năm (ngày 4/3/2025), đồng thời giảm dần khối lượng chào thầu. Động thái này theo NHNN là nhằm “phát tín hiệu mạnh mẽ và tích cực về định hướng của NHNN trong việc kéo giảm mặt bằng lãi suất thị trường xuống”.

Như vậy, trong phiên 5/3, NHNN đã đồng thời dừng phát hành tín phiếu và cung ứng thanh khoản OMO lên tới 91 ngày – một động thái rất quyết liệt nhằm hỗ trợ thanh khoản cả về lượng và kỳ hạn cho hệ thống ngân hàng. Lần gần nhất NHNN áp dụng cả hai biện pháp này diễn ra vào cuối năm 2022, sau sự cố tại ngân hàng SCB khiến thanh khoản hệ thống rơi vào tình trạng căng thẳng. Tuy nhiên, các khoản vay OMO 91 ngày mà NHNN cung ứng hiện tại chỉ có lãi suất 4%/năm, thấp hơn nhiều mức trên 6% trong giai đoạn cuối năm 2022, phản ánh định hướng cung ứng thanh khoản giá rẻ của Nhà điều hành.

Trong thông cáo phát đi vào chiều ngày 5/3, NHNN cũng nhấn mạnh các hoạt động điều tiết trên nhằm giúp thanh khoản của hệ thống TCTD hiện được đảm bảo và có dư thừa, tâm lý thị trường tiền tệ được củng cố, mặt bằng lãi suất liên ngân hàng có xu hướng giảm, qua đó hỗ trợ các tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp từ NHNN để có điều kiện tiếp tục giảm lãi suất cho vay theo đúng định hướng, chủ trương của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

“Lãi suất giao dịch các kỳ hạn ngắn trên trên thị trường liên ngân hàng ngày 5/3/2025 đã giảm và hiện về quanh mức 4,0/năm, bám sát mức lãi suất chào mua giấy tờ có giá của NHNN”, Thông cáo của NHNN cho hay.

Các động thái mang tính nới lỏng của NHNN đang được hỗ trợ từ diễn biến hạ nhiệt của tỷ giá USD/VND trong những phiên gần đây. Trên thị trường liên ngân hàng, tỷ giá chốt phiên 5/3 ở mức 25.495 VND/USD, giảm 65 đồng so với phiên 4/3; trong khi giá USD niêm yết tại các ngân hàng hiện dao động quanh mức 25.650 VND/USD, giảm gần 150 đồng so với mức đỉnh ghi nhận vào đầu tuần.

Đà tăng của tỷ giá đã chững lại trong bối cảnh sức mạnh của đồng bạc xanh đã suy yếu trên thị trường quốc tế. Hiện, chỉ số DXY đang dao động quanh vùng 104 điểm, giảm gần 3% so với cuối tháng 2 và gần 4% so với cuối năm 2024. Đồng USD giảm so với hầu hết các loại tiền tệ khi bị đè nặng bởi triển vọng tăng trưởng không chắc chắn của Mỹ do lo ngại về tác động của thuế quan đối với lạm phát và nền kinh tế. Các nhà đầu tư hiện đang tính đến khả năng suy thoái hoàn toàn của Mỹ với xác suất khoảng 42% trong năm nay.

Ngoài sự ủng hộ của yếu tố quốc tế, từ cuối năm 2024, NHNN dường như đã từ bỏ mục tiêu kiểm soát mức tăng tỷ giá dưới 3% như các năm trước đó, và chuyển sang định hướng điều hành linh hoạt nhằm dồn lực giảm mặt bằng lãi suất, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

“Tỷ giá có sự điều chỉnh lên xuống theo cung cầu thị trường, đảm bảo sự hài hòa cho hoạt động xuất nhập khẩu. Tính đến cuối năm 2024, tỷ giá USD đã tăng 5,03% – chúng tôi đánh giá là mức hài hòa, đảm bảo doanh nghiệp và nhà đầu tư không lo ngại, có tâm lý đầu cơ và găm giữ USD”, ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước cho biết tại Họp báo ngành ngân hàng đầu năm nay.

Thực tế, kể sau kỳ Nghỉ Tết nguyên đán, Nhà điều hành đã liên tục tăng mạnh tỷ giá trung tâm, kéo tỷ giá trần tăng theo tương ứng. Đồng thời, NHNN cũng không còn thiết lập mức chặn cứng cho tỷ giá USD liên ngân hàng như giai đoạn trước đó, khi “thả nổi” giá bán USD theo tỷ giá trung tâm ở mức thấp hơn 50 đồng so với tỷ giá trần mà các ngân hàng được phép giao dịch.

Theo giới phân tích, những động thái trên phát đi tín hiệu về việc Nhà điều hành đang chấp nhận một mức biến động tỷ giá mạnh hơn. Trước đó, nhằm kiềm chế đà tăng của tỷ giá, NHNN đã phải bán ra gần 10 tỷ USD trong năm 2024, gây áp lực lên dự trữ ngoại hối và ảnh hưởng tới thanh khoản VND của hệ thống ngân hàng.

Chứng khoán Rồng Việt cho rằng, NHNN đang chọn một cách tiếp cận mang tính thị trường hơn và linh hoạt hơn đối với việc điều hành tỷ giá. Cụ thể, hành động nâng dần tỷ giá trung tâm phản ánh việc NHNN chấp nhận cho tiền đồng mất giá từ từ. Đồng thời, khác với năm 2024, khi áp lực tỷ giá tăng mạnh, NHNN thường bán ngoại tệ can thiệp ở một mức giá bán cố định thì từ đầu năm đến nay, NHNN vẫn chưa phải bán ngoại tệ.

“Với dự trữ ngoại hối đã giảm gần 10 tỷ USD trong năm 2024, hành động mới đây của NHNN có thể là biện pháp nhằm bảo toàn dự trữ ngoại hối. Tuy vậy, chúng tôi cho rằng NHNN vẫn có thể bán ngoại tệ can thiệp khi nhu cầu USD tăng mạnh”, VDSC đánh giá.