Ông Trump phát tín hiệu bất ngờ mở đường cho doanh nghiệp Mỹ trở lại Nga, chuyên gia lắc đầu hoài nghi: Nước Nga khi họ rời đi không giống nước Nga khi họ trở lại, cơ bản ‘không còn tiền để kiếm’

Tổng thống Trump đang gây sức ép để Ukraine chấp nhận thỏa thuận chấm dứt xung đột. Trong cuộc đàm phán mới nhất, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nói với phái đoàn Nga tại rằng hai nước có thể theo đuổi “cơ hội kinh tế và đầu tư lịch sử” nếu cuộc xung đột kết thúc.

Song, câu hỏi đặt ra là liệu các doanh nghiệp Mỹ có quan tâm đến điều này hay không. Các nhà phân tích và nhà đầu tư đang đồng loạt cho rằng câu trả lời có thể là không.

Nhà kinh tế trưởng Carl Weinberg tại High Frequency Economics cho biết: “Các doanh nghiệp lớn của Mỹ sẽ không nhanh chóng quay trở lại Nga, nếu có thì cũng chắc chắn là còn lâu”.

Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022 và điều đó đã khiến các công ty nước ngoài nhanh chóng rút lui khỏi Nga. Sau đó, Mỹ, châu Âu và các quốc gia khác đã áp đặt lệnh trừng phạt và chặn Nga khỏi hầu hết mọi hoạt động thương mại. Kể từ đó, hơn 1.000 công ty đã đóng cửa hoặc cắt giảm hoạt động tại Nga.

Tuy nhiên, nước Nga mà họ rời bỏ không giống nước Nga mà họ sẽ quay trở lại.

Nền kinh tế Nga đang phải vật lộn với mức lãi suất 21%, tình trạng thiếu hụt lao động và số người tiêu dùng trung lưu giảm dần.

Ngoài ra, môi trường kinh doanh tại Nga cũng khó lường. Các công ty Mỹ phải đối mặt với rủi ro Điện Kremlin áp các loại phí, thuế và kiểm soát giá mới; hạn chế khả năng gửi lợi nhuận và cổ tức về nước; hạn chế khả năng bán tài sản hoặc đưa ra quyết định quản lý và thâu tóm các doanh nghiệp tư nhân.

Cố vấn cấp cao Mark Walker tại ngân hàng đầu tư Lazard cho biết: “Sẽ không ai chi nhiều tiền ở Nga nếu họ nghĩ rằng chính sách có thể thay đổi chỉ sau một đêm”.

Ngay cả khi Mỹ dỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt, hàng nghìn lệnh trừng phạt khác do EU, Anh, Nhật Bản và các quốc gia khác áp đặt vẫn có thể được duy trì, cản trở chuỗi cung ứng và đe dọa lợi nhuận của các công ty. Đầu tuần này, EU đã phê duyệt gói trừng phạt thứ 16 đối với Nga.

Các nhà phân tích cho rằng chính quyền Tổng thống Trump đang theo đuổi một cơ hội kinh tế viển vông ở Nga, trong khi lại áp thuế những đối tác thương mại lớn nhất của mình là Mexico và Canada. Các nhà sản xuất Mỹ phàn nàn rằng đe dọa áp thuế 25% với hai đồng minh lâu năm sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng như làm tăng chi phí và phá vỡ chuỗi cung ứng.

Tất nhiên Mỹ nhìn thấy những tiềm năng nơi Nga. Quốc gia này kiểm soát một vùng đất rộng lớn, với kho dự trữ dầu khí dồi dào. Nhưng quốc này cũng chỉ là một nhân tố nhỏ trong nền kinh tế toàn cầu. Trước khi xung đột nổ ra, Nga chiếm 1,7% tổng sản lượng kinh tế thế giới.

Hoạt động thương mại giữa Nga với Mỹ không lớn. Năm 2021, xuất khẩu sang Nga chiếm 0,4% tổng kim ngạch xuất khẩu của Mỹ. Các công ty đa quốc gia ở Nga chỉ kiếm được chưa đến 1% doanh thu toàn cầu.

Elina Ribakova, thành viên cấp cao tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson ở Washington cho biết: “Ngay cả trước năm 2022, môi trường đã có nhiều thách thức nhưng vẫn có thể kiếm được tiền. Hiện tại rủi ro tăng lên đáng kể lại không còn tiền để kiếm”.

Vào thập niên 2000, giá dầu tăng cao đã thúc đẩy tầng lớp trung lưu của Nga, khiến nhu cầu hàng hoá và ô tô nước ngoài tăng. Bà Ribakova cho biết động lực này giờ không còn.

Trong khi đó, mặt hàng xuất khẩu số một của Nga là dầu khí đang cạnh tranh trực tiếp với ngành năng lượng của Mỹ. Ngay cả các công ty dầu mỏ của Mỹ từng hoạt động tại Nga như Exxon Mobil dường như cũng không muốn đầu tư lớn vào đó.

Mỹ, EU và hàng chục quốc gia khác cũng đã cắt đứt các mối quan hệ tài chính với Nga. Phương Tây đã cấm Nga sử dụng hệ thống giao dịch Swift. Họ cũng đóng băng hàng tỷ USD của Nga tại các ngân hàng phương Tây.

Mỹ là quốc gia thống trị ngành ngân hàng toàn cầu. Ông Trump có thể cho phép các ngân hàng Mỹ một lần nữa xử lý các giao dịch bằng USD trong giao thương với Nga. Điều này sẽ giúp tháo gỡ rào cản lớn cho các doanh nghiệp làm ăn với Nga.

Theo thống kê của Yale, khoảng hơn 20 công ty Mỹ vẫn đang kinh doanh tại Nga. Hàng chục công ty khác đang hoạt động nhưng đã trì hoãn các khoản đầu tư mới và thu hẹp hoạt động.

Việc gỡ bỏ các lệnh trừng phạt sẽ là một quá trình dài và phức tạp.

Nhà phân tích ngân hàng Mike Mayo tại Wells Fargo cho biết khả năng sẽ không có bất kỳ ngân hàng Mỹ nào quay trở lại Nga. “Phố Wall đã trở nên khắt khe hơn nhiều về nơi họ đầu tư so với trước đây”, ông nói.

Citigroup là ngân hàng hiện diện phổ biến nhất tại Nga so với các ngân hàng Mỹ khác. Nhưng ngân hàng này gần như đã rút lui hoàn toàn. Nhiều công ty vẫn đang chịu lỗ. Công ty quản lý tài sản hàng đầu thế giới PIMCO đã chứng kiến giá trị trái phiếu Nga mà công ty nắm giữ giảm hơn 1 tỷ USD vào năm 2022.

Như bà Ribakova tại Viện Peterson đã nói: “Vấn đề lớn nhất ở đây chỉ là không có tiền để kiếm”.

Theo NYT