Chủ đề nổi bật
Nghiên cứu mới cho thấy não người trung bình có thể chứa một thìa vi nhựa, khoảng 7g.
Một nghiên cứu của Đại học Cornell (Hoa Kỳ) năm 2024 tiết lộ rằng con người đang ăn và hít vào nhiều vi nhựa hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử được ghi chép.
Nghiên cứu cho thấy mức tiêu thụ vi nhựa đã tăng gấp 6 lần trên toàn cầu kể từ năm 1990, với các quốc gia Châu Á, Châu Phi và Châu Mỹ đều tăng. Người dân ở Trung Quốc và Hoa Kỳ nằm trong số những người tiêu thụ mức kỷ lục các hạt nhựa nhỏ thông qua thực phẩm, nước và không khí.
Những hạt phổ biến này đã được phát hiện trong máu, phổi, sữa mẹ của con người, và mời đây nhất là trong cả não người.
Phân tích dữ liệu từ 109 quốc gia, các nhà nghiên cứu phát hiện ra sự phân bố không đồng đều trên toàn cầu về lượng vi nhựa hấp thụ. Các quốc gia Đông Nam Á chịu tỷ lệ cao nhất, với một số khu vực vượt quá 50 lần mức năm 1990. Một số khu vực ở Trung Đông, Bắc Phi và Scandinavia cũng nổi lên là điểm nóng về lượng vi nhựa tiêu thụ cao.
Indonesia đứng đầu thế giới về lượng vi nhựa hấp thụ qua chế độ ăn uống với 15g mỗi tháng – hơn một thìa nhựa được tiêu thụ trên đầu người. Malaysia, với 12g mỗi tháng, đứng thứ hai, trong khi Việt Nam và Philippines chứng kiến mức tiêu thụ 11g mỗi người mỗi tháng.
Theo một nghiên cứu công bố trên tạp chí Environmental Research vào tháng 2/2024, 90% mẫu protein động vật và thực vật có kết quả xét nghiệm dương tính với vi nhựa, những mảnh polyme nhỏ xíu có kích thước từ dưới 5mm đến 1 micromet. Bất kỳ thứ gì nhỏ hơn 1 micromet đều là hạt nano nhựa và phải được đo bằng phần tỷ mét.
Theo một nghiên cứu năm 2021, ngay cả những người ăn chay cũng không thoát khỏi nguy cơ này. Cụ thể, nghiên cứu được công bố trên tạp chí Environmental Science đã phát hiện ra từ 52.050 đến 233.000 hạt nhựa có kích thước dưới 10 micromet – mỗi micromet có đường kính bằng một giọt mưa – trong nhiều loại trái cây và rau quả.
Táo và cà rốt là loại trái cây và rau quả bị ô nhiễm nhiều nhất, với hơn 100.000 hạt vi nhựa trên một gam. Các hạt nhỏ nhất được tìm thấy trong cà rốt, trong khi các mảnh nhựa lớn nhất được tìm thấy trong rau diếp, cũng là loại rau ít bị ô nhiễm nhất.
Muối có thể “được đóng gói bằng nhựa”. Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy muối hồng Himalaya thô được khai thác từ lòng đất có nhiều vi nhựa nhất, tiếp theo là muối đen và muối biển. Đường cũng là “một con đường quan trọng khiến con người tiếp xúc với các chất ô nhiễm vi mô này”, theo một nghiên cứu năm 2022.
Ngay cả túi trà, nhiều loại được làm bằng nhựa, cũng có thể thải ra một lượng lớn nhựa. Các nhà nghiên cứu tại Đại học McGill ở Quebec, Canada phát hiện ra rằng pha một túi trà nhựa duy nhất thải ra khoảng 11,6 tỷ hạt vi nhựa và 3,1 tỷ hạt nano nhựa vào nước.
Gạo cũng là thủ phạm. Một nghiên cứu của Đại học Queensland (Úc) phát hiện ra rằng cứ 100g gạo mà mọi người ăn, họ tiêu thụ từ 3-4mg nhựa – con số này tăng lên 13mg cho mỗi khẩu phần ăn đối với gạo ăn liền.
Đừng quên nước đóng chai. Một lít nước – tương đương với hai chai nước đóng chai cỡ tiêu chuẩn – chứa trung bình 240.000 hạt nhựa từ 7 loại nhựa, bao gồm cả nhựa nano, theo một nghiên cứu vào tháng 3/2024.
Cách để giảm thiểu tiêu thụ hạt vi nhựa
Sherri Mason, Giám đốc Phát triển bền vững tại Penn State Behrend (Hoa Kỳ) cho biết mức độ ô nhiễm được tìm thấy trong nước đóng chai củng cố lời khuyên từ lâu của các chuyên gia là nên uống nước máy từ các bình thủy tinh hoặc thép không gỉ để giảm thiểu phơi nhiễm. Bà cũng nói thêm rằng lời khuyên đó cũng áp dụng cho các loại thực phẩm và đồ uống khác được đóng gói bằng nhựa.
“Mọi người không nghĩ nhựa có thể bị phát thải [từ chai nước hay các đồ đựng thực ăn bằng nhựa] nhưng thực tế là có”, bà nói. “Cũng giống như cách chúng ta liên tục rụng tế bào da, nhựa cũng liên tục rụng những mảnh nhỏ vỡ ra, chẳng hạn như khi bạn mở hộp nhựa đựng salad mua ở cửa hàng hoặc một miếng pho mát được bọc trong nhựa”.
Trong khi khoa học đang tìm hiểu thêm về loại nhựa mà chúng ta tiêu thụ, theo các chuyên gia, con người vẫn có thể làm một số việc để giảm thiểu việc tiếp xúc với nhựa.
– Cố gắng tránh ăn bất cứ thứ gì được đựng trong hộp nhựa. Tìm kiếm thực phẩm được đựng trong hộp thủy tinh, tráng men hoặc giấy bạc.
– Mặc quần áo làm từ vải tự nhiên và mua các sản phẩm tiêu dùng làm từ vật liệu tự nhiên.
– Không dùng lò vi sóng để hâm nóng đồ nhựa. Thay vào đó, hãy hâm nóng đồ ăn trên bếp hoặc hâm nóng đồ thủy tinh trong lò vi sóng.
– Nếu có thể, hãy ăn nhiều thực phẩm tươi nhất có thể và hạn chế mua thực phẩm chế biến và siêu chế biến được bọc trong nhựa.
Nguồn và ảnh: CNN, Health Policy Watch
